e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Opglabbeek

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zigzageg, s-eg zigzag: zex.˲zax (Opglabbeek) Een als zaadeg en/of als onkruideg gebruikte ijzeren eg, die vaak meerdelig is en waarvan de hoofdbalkjes (waarin ook de tanden zitten) zigzag- of S-vormig zijn. Zie de afb. 60 en 61. Voor ''eg'' en ''eg'' zij verwezen naar het lemma ''eg''. [JG 1b add.; N 11, 70 + 72 + 88 add.; N 11A, 169k; N J, 10; A 13, 16b; div.; monogr.] I-2
zigzagsteek zigzag: zigzag (Opglabbeek) Stikken met de zigzagmachine. De zigzagsteek kan op verschillende grootten worden ingesteld en voor allerlei doeleinden worden toegepast: voor het snel afwerken van naden, als borduur- of opvulsteek en voor het maken van knoopsgaten. [N 62, 16a] II-7
zijaltaar zijaltaar: ziealtaar (Opglabbeek, ... ) In een zijbeuk [zijaltaar?]. [N 96A (1989)] || Op het priesterkoor [zijaltaar?]. [N 96A (1989)] III-3-3
zijde zij: zī (Opglabbeek), (zij)  zi (Opglabbeek), zij(de): zi (Opglabbeek), zij(de) (Opglabbeek), (Opglabbeek) heup [N 10b (1961)] || Hij heeft pijn in zijn zijde. [ZND 08 (1925)] || Natuurprodukt dat wordt verkregen bij het afwikkelen van de cocons waarmee het zijderupsje zich omhult totdat het zich ontpopt tot vlinder (Morand, pag. 58). Het is de grondstof voor weefsels. [N 62, 79a; N 62, 75c; N 59, 201; L 8, 117; MW; monogr.] II-7, III-1-1
zijde spek zij: braai= schijfje, plakje spek om te braden  zii̯ (Opglabbeek) vierkant stuk spek bij een varken, van elke flank een [Goossens 1a (1955)] III-2-3
zijden omslagdoek foulard (fr.): flār (Opglabbeek) omslagdoek, zijden ~ [N 23 (1964)] III-1-3
zijhoutbalkje roede: rōj (Opglabbeek) De lat die aan weerszijden van het hoofdbord is aangebracht. De afneembare zijkant van de platte kruiwagen wordt tegen dit balkje vastgezet. Zie ook de lemmata ɛplatte kruiwagenɛ en ɛzijwandenɛ in wld I.13, pag. 89 - 90.' [JG, 1a] II-12
zijladder karleieren: karlęi̯ǝrǝ (Opglabbeek), leier: lęi̯.ǝr (Opglabbeek), leiers: lęi̯ǝrs (Opglabbeek), lęi̯ǝrǝ (Opglabbeek) Ladderachtige zijkant van de hooikar. De zijladder bestaat uit een aantal sporten, die twee ladderbomen verbinden. Een gedeelte van dit materiaal werd al behandeld in wld I.3, maar wordt hier volledigheidshalve herhaald en aangevuld. [N 17, 12a + 30b + 40 + 46b + add; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 1d; A 26, 2a; Lu 4, 2a; monogr.] I-13
zijladders van de oude kar karledders: karlęi̯ǝrǝ (Opglabbeek), ledders: lęi̯ǝrs (Opglabbeek), lęi̯ǝrǝ (Opglabbeek) De open ladderachtige constructies aan de zijkanten van de oude hooikar. Zie de algemene toelichting bij deze paragraaf en afbeelding 16, de foto''s a en b. Het lemma bevat alleen meervouden. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 17, 12a en 30b; A 26, 2a; Lu 4, 2a] I-3
zijn neus snuiten snuiten: snittə (Opglabbeek), uitsnuiten: (y(3)̄t)sny(3)̄tən (Opglabbeek) Snotteren: herhaaldelijk en hoorbaar de neus ophalen om deze vrij te maken van neusvocht (snotteren, snitteren, snutten). [N 84 (1981)] || snuiten [ZND 07 (1924)] III-1-2